Aktywność seksualna dziecka i dorastającego nastolatka mieści się w granicach normy, jeżeli:
– nie utrudnia realizacji zadań rozwojowych przewidzianych dla tego okresu,
– mieści się w repertuarze zachowań seksualnych charakterystycznych dla danego wieku,
– dokonuje się między osobami będącymi w zbliżonym wieku,
– oparta jest na zasadzie dobrowolności,
– prowadzi do realizacji celów seksualnych,
– nie narusza zdrowia,
– nie narusza rażąco przyjętego porządku społecznego.
Zachowania seksualne są krzywdzące innych lub autodestrukcyjne, kiedy są:
– nadmierne, kompulsywne, przymusowe, związane z użyciem siły, poniżające lub zastraszające,
– utrzymywane w tajemnicy, manipulacyjne, podstępne albo związane z przekupstwem,
– nieadekwatne do wieku i etapu rozwoju dziecka,
– występują pomiędzy dziećmi, które istotnie różnią się pod względem wieku lub siły fizycznej.
Poniżej przedstawiam zachowania seksualne sygnalizujące konieczność zapewnienia dzieciom ochrony i dodatkowej pomocy:
Dzieci w wieku od 4 do 5 lat:
– kompulsywna masturbacja, która może powodować urazy albo jest szczególnie uporczywa,
– natarczywe dotykanie genitaliów, intymnych części ciała innych osób,
– uporczywe poruszanie tematyki seksualnej w rozmowach, pracach plastycznych, zabawie,
– uporczywe naśladowanie zachowań erotycznych lub czynności seksualnych,
– przymuszanie innych dzieci do czynności seksualnych, podejmowanie zachowań seksualnych z innymi dziećmi.
Dzieci w wieku od 6 do 10 lat:
– kompulsywna masturbacja prowadząca do samookaleczania, poszukiwanie ,,widowni” dla prezentowania seksualnych zachowań,
– agresja rówieśnicza zawierająca elementy agresji seksualnej np. rozbieranie, dotykanie rówieśników wbrew ich woli, groźby seksualne,
– zachowania seksualne z udziałem dużo młodszych lub słabiej rozwiniętych dzieci,
– symulowanie lub uczestniczenie w czynnościach seksualnych wykraczających poza zachowania typowe dla wieku,
– aktywność seksualna z udziałem zwierząt,
– przekazywanie nieznajomym przez Internet/ telefon danych umożliwiających identyfikację, przekazywanie wizerunku o charakterze seksualnym,
– wystąpienie choroby przenoszonej droga płciową.
Dzieci w wieku od 11 do 14 lat:
– kompulsywna masturbacja prowadząca do samookaleczania, poszukiwanie ,,widowni” dla prezentowania seksualnych zachowań,
– nakłanianie innych osób do aktywności seksualnej przy użyciu technik uwodzenia tj. prezenty, pochlebstwa, zmuszanie innych do czynności seksualnych,
– seks oralny i/lub stosunek płciowy z osobami istotnie różniącymi się wiekiem lub stopniem rozwoju,
– celowe przesyłanie i/lub publikowanie wizerunków o charakterze seksualnym, przedstawiających siebie lub inną osobę, w tym pornografię dziecięcą,
– utrzymanie w tajemnicy przed znajomymi czy osobami dorosłymi faktu umówienia się na spotkanie z osobą poznaną przez Internet,
– kontakty seksualne ze zwierzętami,
– aktywność seksualna w zamian za pieniądze lub inne korzyści materialne,
– wystąpienie choroby przenoszonej droga płciową.
Dzieci w wieku od 15 do 17 lat:
– kompulsywna masturbacja prowadząca do samookaleczania, poszukiwanie ,,widowni” dla prezentowania seksualnych zachowań, masturbacja w miejscach publicznych,
– szczególne zainteresowanie agresywną i/lub nielegalną pornografią np. dziecięcą,
– seks oralny i/lub stosunek płciowy z osobami istotnie różniącymi się wiekiem lub stopniem rozwoju,
– nakłanianie innych osób do aktywności seksualnej przy użyciu technik uwodzenia tj. prezenty, pochlebstwa, zmuszanie innych do czynności seksualnych,
– świadome przesyłanie i/lub publikowanie seksualnych wizerunków innej osoby bez jej zgody,
– utrzymanie w tajemnicy przed znajomymi czy osobami dorosłymi faktu umówienia się na spotkanie z osobą poznaną przez Internet,
– kontakty seksualne ze zwierzętami,
– aktywność seksualna w zamian za pieniądze, korzyści materialne, możliwość mieszkania, narkotyki, alkohol,
– ryzykowne zachowania seksualne np. seks bez zabezpieczenia, podejmowanie czynności seksualnych pod wpływem alkoholu, narkotyków ,kontakty seksualne z wieloma partnerami i/lub częste zmiany partnera.
Kiedy obserwowane zachowanie dziecka wzbudza w nas niepokój warto się zastanowić dlaczego dziecko je podejmuje. Wśród licznych przyczyn mogą znaleźć się np. ciekawość, brak wiedzy na temat seksualności, znudzenie, samotność, konflikty w relacjach, brak reguł wychowawczych, obserwacja zachowań seksualnych u dorosłych, przemoc fizyczna psychiczna, seksualna.
Kiedy zrozumiemy już przyczyny zachowania dziecka będziemy mogli zareagować w sposób adekwatny dla rozwojowych potrzeb, przekazując rzetelną wiedzę dotyczącą seksualności, ucząc dziecko prywatności, ustalania i przestrzegania jasnych reguł, chroniąc dziecko przed sytuacjami, w których można podejrzewać podwyższone ryzyko wykorzystywania, przemocy lub zapewniając dziecku pomoc psychologa czy seksuologa.
Autor:
Sandra Włodarczyk –
psycholog, seksuolog
